Op 12 november kwamen vleesveehouders bijeen voor een kennissessie over het starten, optimaliseren en opschalen van de verkoop van vlees aan consumenten. De bijeenkomst bood een gevarieerd programma met informatie, inzichten, praktische tips en concrete handvatten. De deelnemers namen ieder deel met hun eigen ervaring en ambitie rondom rechtstreekse vleesverkoop vanaf het erf.
Tijdens de sessie stond allereerst de wet- en regelgeving centraal. Daarbij was veel aandacht voor de Omgevingswet, die sinds januari 2024 van kracht is. Deze wet is bepalend voor wat ondernemers wel en niet mogen bij de verkoop van eigen producten en eventueel producten van derden, bij (ver)bouwplannen, de plaatsing van een verkoopautomaat en de bijbehorende voorschriften. Die regels verschillen per gemeente. Ook werd besproken hoe plannen onderbouwd kunnen worden in relatie tot gemeentelijke doelen en hoe het betrekken van omwonenden en andere belanghebbenden belangrijk is om rekening te houden met hun belangen.
Daarnaast kwamen de eisen voor voedselveiligheid en etikettering vanuit de Warenwet uitgebreid aan bod, in combinatie met risico’s en aansprakelijkheid. Het ging daarbij onder meer over hygiënisch werken, het controleren en registreren van (kern)temperaturen bij bewaring en transport, en aanvullende verplichtingen zoals de winkeltijdenwet, evenementenvergunningen, regels voor bebording en bewegwijzering, verzekeringen en inschrijving bij de Kamer van Koophandel.
Verkoopvarianten
Verschillende verkoopvarianten werden gepresenteerd en met elkaar besproken. Die varieerden van vleespakketten en een eigen verkooppunt, met of zonder automaat, tot online verkoop en levering aan derden. Met behulp van het Business Model Canvas konden deelnemers bepalen welke verkoopvorm het best bij hun bedrijf past. Daarbij werd benadrukt dat een slager als deskundige partner onmisbaar is voor de verwerking van het vlees tot producten die optimaal kunnen worden afgezet.
Definiëren van de eigen klant
Ook het definiëren van de eigen klant kreeg aandacht, onder meer door te kijken naar verschillen tussen generaties. Door de technologische ontwikkelingen is er vanaf generatie Y een duidelijke verandering in beleving en snelheid van beslissingen zichtbaar. Generatie Z besteedt bovendien een relatief groot deel van het inkomen aan voeding en zoekt vooral gezonde producten met een goed en transparant verhaal.
Klantwaarde
Verder stond de klantwaarde centraal: emotioneel, functioneel en economisch, evenals het principe van het verkopen van ‘licht in plaats van lampen’. Tot slot werden de financiële aspecten besproken. Voor een realistische verkoopprijs is het belangrijk om prijzen in de markt te vergelijken met het eigen aanbod. Daarbij werd ook het verschil met de supermarkt benoemd: boerderijverkoop draait om flexibiliteit, transparantie en een duurzaam verhaal. Met behulp van een rekentool leerden deelnemers opbrengsten en kosten inzichtelijk maken. Alles boven het break-evenpoint vormt de winst die nodig is voor privégebruik, belasting, pensioen en reserves.
Vleesch van Plante
De kennissessie vond plaats bij Vleesch van Plante, waar theorie en praktijk samenkwamen. De ondernemers deelden hun ervaringen en vertelden hoe zij hun bedrijf continu blijven verbeteren. Acht jaar geleden startte de verkoop daar met bevroren vleesproducten. Inmiddels vindt de verkoop plaats vanuit de boerderijwinkel op zaterdag, zijn (online) bestellingen sinds januari 2025 de hele week af te halen uit de afhaalvriezer en wordt er binnen de Stedendriehoek bezorgd. Naast rundvlees zijn ook varkens- en kipproducten beschikbaar. Door middel van workshops leren klanten hoe zij de producten kunnen bereiden. Met diverse samenwerkingspartners wordt gewerkt aan de afzet, terwijl bewust niet is gekozen voor wederverkoop door anderen om het eigen verhaal te kunnen blijven vertellen. Voor langzaam lopende producten worden receptkaarten ingezet om de verkoop te stimuleren.
De vleesverkoop valt onder een aparte onderneming, zodat alle kosten en opbrengsten inzichtelijk blijven. De insteek is om kwaliteit te combineren met een professionele uitstraling. Een proefpakket blijkt daarbij een effectieve opstap voor nieuwe klanten, met een samenstelling die aansluit bij hun wensen. Onderneemster Mandy neemt daarnaast graag deel aan korte voedselketen-projecten, die niet alleen bijdragen aan de afzet maar ook zorgen voor publiciteit en goodwill.
De begeleiding van de bijeenkomst was in handen van Bureau WinkelManagement en SterraNova. De kennissessie bood de deelnemers concrete inzichten om hun directe vleesverkoop verder te professionaliseren en toekomstbestendig te maken.